ກະສັດໄທປີ້ນປະຫວັດສາດ ຂຽນດີເອົາໂຕເອງທຸກໆຢ່າງເພື່ອອຳພາງປະຊາຊົນໄທແລະ
ຊາວໂລກທີ່ໄຮ້ການສຶກສາ. ຢາກໃຫ້ຄົນໄທທີ່ເຄີຍຕໍ່ວ່າຕໍ່ຂານວ່າພາສາໄທເກີດກ່ອນ
ພາສາລາວ ( ເວົ້າສະເພາະ ຕົວອັກສອນຂອງລາວແລະໄທ ) ໃຫ້ເຂົ້າມາຟັງຄລິບນີ້ແລ້ວ
ຈະຮູ້ວ່າແມ່ນໄທຫຼືລາວກັນແທ້ທີ່ຜະຫລິດຕົວອັກສອນຂຶ້ນກ່ອນກັນ. ໃຫ້ຟັງຄລິບນີ້ໃນ
ເວລາ 12.30 ຂຶ້ນໄປຮອດ 13.08 ຈະໄດ້ຍິນຄົນໄທທີ່ຢູ່ຕ່າງປະເທດແສກະສັດໄທທີ່ອຳພາງ
ປະຫວັດສາດຂອງການກຳເນີດ ຕົວອັກສອນໄທທີ່ກ່າຍແລະດັດແປງມາຈາກຕົວອັກສອນ
ລາວ ແລະ ຂະເໝນ ແລ້ວມາຂຽນປະຫວັດສາດຕົນເອງວ່າຕົວອັສອນໄທເກີດກ່ອນລາວ. ຄົນ
ໄທທີ່ຢູ່ໃນປະເທດໄທສ່ວນຫລາຍທີ່ມີການສຶກສາແມ່ນຮູ້ວ່າໄທບໍ່ມີຕົວອັກສອນທີ່ເປັນຂອງ
ຕົນເອງຫຼືນັກປາດອັກສອນສາດຂອງສະຫຍາມຫຼືໄທເປັນຜູ້ປະດິດຂຶ້ນມາ ແຕ່ບໍ່ມີສິດເວົ້າອອກ
ມາໄດ້ເພາະຕ້ອງໂທດ 112. ມີແຕ່ຄົນໄທຢູ່ຕ່າງປະເທດເທົ່ານັ້ນທີ່ແສປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງ
ອັກສອນໄທໄດ້.
ເຊີນຮັບຟັງໄດ້ໃນນາທີທີ່ 12.30 ຂຶ້ນໄປ
James Bond 007 wrote: ເຊີນຮັບຟັງໄດ້ໃນນາທີທີ່ 12.30 ຂຶ້ນໄປ
ຕາມປວັດສາດຄົນລາວທີ່ຖືກສຍາມຕ້ອນໄປເປັນຂ້າທາດໄດ້ກ່າວສືບຕໍ່ກັນມາວ່າສຍາມໄດ້ທຳລາຍຈູດເຜົາປວັດສາດທີ່ຄົນລາວ
ຂຽນໄວ້ໝົດສິ້ນ, ເພື່ອເປັນການສກັດກັ້ນບໍ່ໃຫ້ຄົນລາວທີ່ເກີດໃໝ່ໃຫຍ່ລຸນຂຶ້ນມາຮູ້ຈັກປວັດຂອງຄົນເອງວ່າອະດີດແມ່ນເປັນຄົນ
ລາວ. ຂ້າພະເຈົ້າຈະນຳເອົາແຕ່ປວັດຂອງຜະເດັດການສັກດີນາສຍາມທຳລາຍພາສາແລະອັກສອນລາວມາໃຫ້ທ່ານອ່ານກ່ອນໃນຄັ້ງ
ນີ້, ເຊື່ອແນ່ວ່າຕ້ອງມີຄົນຖາມຂ້າພະເຈົ້າວ່າເອົາຂໍ້ມູນນີ້ມາແຕ່ໃສ? ກ່ອນຈະເຂົ້າເຣື່ອງ ຜູ່ຂຽນຂໍຕອບຄຳຖາມທີ່ກ່າວມາຊ່ວງໜ້າ
ນີ້ວ່າໄດ້ຂໍ້ມູນມາຈາກມສ? ໄດ້ມາຈາກການບອກເລົ່າຂອງຄົນລາວສືບຕໍ່ກັນມາ ເພາະຄົນລາວບໍ່ສາມາດຂຽນປວັດໄວ້ໄດ້ ທັງຜູ່ຂຽນ
ແລະປຶ້ມປວັດ (ເປັນປຶ້ມໃບລານ) ແມ່ນຖືກສັງຫານແລະຈູດເຜົາໄປພ້ອມກັນດ້ວຍນ້ຳມືຂອງສມູນໝາຮັບໃຊ້ຜະເດັດການສຍາມ
ໃນຍຸກນັ້ນ. ເມື່ອເຫັນເຫດການເກີດຂຶ້ນແບບນັ້ນ ຄົນລາວຈຶ່ງປ່ຽນການຂຽນປວັດສາດແບບເປັນຄຳພີໃບລານມາຂຽນຝັງໃສ່ສມອງ
ຂອງຄົນແທນ ກໍຄືເລົ່າສູ່ກັນຟັງແລ້ວເກັບກຳໄວ້ທີ່ສມອງຂອງຄົນແທນເຈັ້ຍສາຫຼືໃບລານ.
ພາຍຫຼັງຜະເດັດການສັກດີນາສຍາມໄດ້ປະດິດອັກສອນໄທຂຶ້ນມາສຳເຣັດແລ້ວ ໂດຍການກ່າຍຫຼືກອປປີມາຈາກອັກສອນລາວ ແລະ
ຂເມນ ພວກມັນກໍສັ່ງການອອກມາບໍ່ໃຫ້ຄົນລາວເປີດສອນພາສາລາວໃຫ້ລູກຫລານ ແມ່ນໃຜຝືນຄຳສັ່ງແມ່ນມີໂທດປະຫານຢ່າງ
ດຽວ ແລ້ວພວກເຂົາກໍນຳເອົາພາສາແລະອັກສອນສຍາມທີ່ພວກເຂົາກ່າຍມາຈາກອັສອນລາວແລະຂເມນນັ້ນມາສອນແທນ. ໃນຍຸກ
ນັ້ນຍັງບໍ່ມີໂຮງຮຽນ ຍັງໃຊ້ວັດເປັນໂຮງຮຽນແລະຄຣູສອນກໍເປັນເນນແລະຄຣູບາ. ເຖິງວ່າຜະເດັດການສັກດີນາສຍາມຈະອອກຄຳສັ່ງ
ຫ້າມສິດສອນພາສາລາວໃຫ້ເດັກເຍົາວະຊົນລາວກໍຕາມ ຄົນລາວທີ່ຕົກຢູ່ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງຜະເດັດການສັກດີນາສຍາມກໍບໍ່
ຢຸດຢັ້ງລັກເປີດໂຮງຮຽນລາວຂຶ້ນເປັນທາງລັບ ແຕ່ກໍບໍ່ລິດລອດສາຍຕາຂອງພວກໝາຮັບໃຊ້ຜະເດັດການສັກດີນາສຍາມ ພວກເຂົາ
ກໍສົ່ງທະຫານມາປາບປາມ. ມີຄຣູບາ ແລະ ເນນ ຫລາຍໆຮູບທີ່ເປັນຄຣູສອນພາສາລາວຖືກຕັດຄໍປະຫານຊີວິດ, ມີວັດຫລາຍໆແຫ່ງ
ທີ່ເປັນສະຖານທີ່ສິດສອນພາສາລາວໃຫ້ຄົນລາວຖືກຈູດເຜົາເປັນເຖົາຖ່ານ, ມີພໍ່ແມ່ຂອງຄົນລາວຫລາຍພັນຄົນຖືກສັງຫານຍ້ອນສິດ
ສອນພາສາລາວໃຫ້ລູກຫລານຂອງຕົນເອງ. ນີ້ຄືປວັດຄວາມຫ່ຽມໂຫດຫຼືໂຫດຫ່ຽມຂອງຜະເດັດການສັກດີນາສຍາມໃນຍຸກນັ້ນທີ່ມີ
ຕໍ່ພີ່ນ້ອງຄົນລາວທີ່ພວກມັນກວາດຕ້ອນໄປເປັນຂ້າທາດຂອງພວກມັນ.
ຕາມປວັດສາດທີ່ຂຽນໄວ້ ອັກສອນລາວ ຫຼື ພາສາລາວແມ່ນເກີດກ່ອນສາຍມ ຫຼື ໄທ 6 ຮ້ອຍປີ ແລະ ອັກສອນລາວແມ່ນເກີດລຸນ
ພວກຂອມຫຼືຂເມນ 4 ຮ້ອຍປີ. ພາສາໄທຫຼືສຍາມບໍ່ມີປວັດສາດຂຽນເປັນລາຍລັກອັກສອນໄວ້ວ່າເກີດຂຶ້ນປີໃດ ເພາະເປັນການປົກ
ປິດແລະປ່ຽນແປງແປປີ້ນຂອງສັກດີນາສຍາມແລະໄທ. ເມື່ອເຂົາເປັນຜູ່ຊະນະເຂົາຍ່ອມຂຽນປວັດສາດເອົາດີໃສ່ເຂົາເອງແລະເອົາຊົ່ວ
ໃຫ້ຜູ່ປະລາໄຊ. ທີ່ຈິງແລ້ວ ລ້ານຊ້າງ ແລະ ຂເມນ ແມ່ເປັນອານາຈັກທີ່ຮຸ່ງເຮືອງສີວິໄລກ່ອນສຍາມໃນຍຸກທີ່ເປັນອານາຈັກ ຊື່ງເຮົາຈະ
ເຫັນໄດ້ໃນສມັຍຣາຊະການຂອງພຣະເຈົ້າ ສຸຣິຍະວົງສາ.
ຂໍຖາມຄົນໄທແດ່ວ່າ ໄທ ຫຼື ສຍາມ ໄດ້ຂຽນປວັດສາດທີ່ສຍາມຕົກເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງພະມ້າແລ້ວນຳມາສອນໃຫ້ເຍົາວະຊົນໄທ
ຢູ່ໃນຖຮງຮຽນບໍ່? ໄດ້ຍິນແຕ່ພາກັນອອກມາສິດສອນກັນວ່າ ປະເທດໄທບໍ່ເຄີຍເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງໃຜເທົ່ານັ້ນ.
ຄົນລາວອິສານຫລາຍໆແສນຄົນທີ່ເສັຍຊີວິດໄປນັບແຕ່ປີ 1980 ລົງໄປແມ່ນບໍ່ມີບັດປະຊາຊົນໄທ, ບໍ່ມີສັນຊາດໄທຫຼືສຍາມທັ່ງໆ
ທີ່ຕົ້ນຕະກຸນຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ຖືກສາຍາມກວາດຕ້ອນໄປແຕ່ປາງເຈົ້າອານຸວົງເສັຍໄຊພຸ້ນ, ຈະດ້ວຍເຫດຜົນອັນໃດກໍບໍ່ມີໃຜຢັ້ງຢືນ
ໄດ້; ໜຶ່ງໃນນັ້ນກໍມີພໍ່ຕູ້ຫລືພໍ່ຂອງພໍ່ຂ້າພະເຈົ້າຮ່ວມຢູ່ໃນຄົນລາວອິສານໃນຈຳນວນນັ້ນ. ຕາມປວັດຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນ
ເປັນຊົນຊາດພວນຊຽງຂວາງ, ຫລືເມືອງພວນຊື່ໃນອະດີດທີ່ມີເຈົ້ນນ້ອຍເມືອງພວນເປັນກະບົດຫັກຫລັງເຈົ້າອານຸວົງສົ່ງໃຫ້ສຍາມ,
ຄອບຄົວຕະກູນຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຖືກສຍາມກວາດຕ້ອນໄປເປັນທາດເຮັດໄຮ່ເຮັດນາປູກເຂົ້າພືກພັນມັນແປ້ງຕ່າງໆໃຫ້ກະສັດສຍາມ. ຢູ່
ຕໍ່ມາກໍໂຕນໜີອອກຈາກການເປັນຂ້າທາດຮັບໃຊ້ຄອບຄົວກະສັດແລະຂຸນນາງສຍາມມາລີ້ຊ່ອນຢູ່ກາງປ່າກາງດົງຊຶ່ງປັຈຸບັນກໍແມ່ນ
ຈັງຫວັດມະຫາສາລະຄາມນີ້ເອງ. ພໍ່ແມ່ຂອງປູ່ທວດຂອງປູ່ທວດຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ລີ້ຢູ່ກາງປ່າເປັນເວລານານເຖິງແປດປີຈຶ່ງໄດ້ເຂົ້າມາຢູ່
ຮ່ວມບ້ານກັບຄົນລາວຕາມບ້ານຕາມສະນຳຕ່າງໆແລະກໍຍ້າຍຖິ່ນຖານແລະທີ່ທຳມາຫາກິນໄປແຕ່ລະຣະດູການໄປເລື້ອຍໆເພື່ອຫລີກ
ການຕິດຕາມຈັບກຸມຂອງລູກແຫຼ້ງໝາຮັບໃຊ້ຂອງກະສັດຜະເດັດການສຍາມ ແລະຄອບຄົວກໍແຕກໜໍ່ອອກແນວມາຫລາຍຊີວິດ
ຈົນມາເຖິງພໍ່ຕູ້ພໍ່ຂອງພໍ່ຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງສາມາດຕັ້ງຖິ່ນຖານເປັນຫລັກເປັນແຫລ່ງເໝືອນຄົນອື່ນໆ ແຕ່ກໍຍັງໄດ້ໄປອອກແຮງງານ
ເພື່ອທົບແທນການເສັຍຊ່ວຍໃຫ້ກະສັດສຍາມເປັນບາງຄັ້ງບາງຄາວເພາະບໍ່ມີເງິນບໍ່ມີຄຳເຂົ້າປາອາຫານເປັນຂອງເສັຍຊ່ວຍ. ພໍ່ຕູ້
ຂ້າພະເຈົ້າເສັຍຊີວິດໃນປີ 1978 ຮວມອາຍຸໄດ້ 97ປີ ເພິ່ນຕາຍໄປໂດຍປັສະຈາກການເປັນສັນຊາດໄທ ຈະວ່າແຕ່ສັນຊາດເລີຍ ແມ້
ແຕ່ບັດຈຳຕົວປະຊາຊົນໄທກໍຍັງບໍ່ມີ ຈະດ້ວຍເຫດຜົນອັນໃດລູກຫລານຂອງເພິ່ນກໍບໍ່ຊາບນຳ. ພໍ່ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍເລົ່າສູ່ຟັງວ່າ ພໍ່ຕູ້
ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍໄປເຮັດບັດປະຊາຊົນຫລາຍເທື່ອແຕ່ທາງການໄທບໍ່ຍອມເຮັດໃຫ້ ອັນນີ້ພໍ່ຂ້ອຍກໍໄດ້ຍິນຈາກການບອກເລົ່າຂອງແມ່ຕູ້
ເພິ່ນ, ສ່ວນພໍ່ຂ້ອຍໝີອອກຈາກອິສານໄປສ້າງຄອບຄົວຢູ່ວຽງຈັນແຕ່ອາຍຸເພິ່ນໄດ້ 20ປີ ໃນປີ 1938 ແລະໄດ້ສ້າງຄອບຄົວກັບແມ່
ຂ້າພະເຈົ້າໃນປີດຽວກັນ ແລະເພິ່ນທັງສອງໄດ້ເສັຍຊີວິດຢູ່ບົນຜືນແຜ່ນດິນເກີດຂອງຕົ້ນຕະກູນຂອງພວກຂ້າພະເຈົ້າໃນປີ 1970
ແລະແມ່ເພິ່ນເສັຍໃນປີ 1ໍ973. ຂ້າພະເຈົ້າຍັງມີຍາດພີ່ນ້ອງທີ່ແຈກຢາຍກັນຢູ່ທີ່ ຈັງຫວັດ 101, ມະຫາສາລະຄາມ, ກາລະສິນ ແລະ
ຂອນແກ່ນເປັນຈຳນວນມາກ.
ພໍ່ແມ່ຂອງຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ມີທ່ານໃດອາຍຸຮອດ 60ປີ ເພິ່ນກໍລາໂລກນີ້ໄປ ພໍ່ເປັນນາຍທະຫານຊັ້ນ ພັນເອກ ຜູ້ບັງຄັບ
ກອງພັນທະຫານຣາບທີ 17B ແລະເສັຍຊີວິດຢູ່ສນາມຣົບເຂດເມືອງສຸຍແຂວງຊຽງຂວາງໃນປີ 1970 ແລະສາມປີ
ຕໍ່ມາແມ່ກໍຕອມໃຈຕາຍໄປກັບພໍ່. ພວກຂ້າພະເຈົ້າມີອ້າຍນ້ອງນຳກັນ 6 ຄົນ, ຊາຍສາມ ຍິງສາມ ທຸກຄົນແມ່ນເກີດ
ຢູ່ປະເທດລາວໝົດ ແຕ່ພາກັນແຕກແຍກອອກຈາກກັນພາຍຫຼັງແມ່ເພິ່ນເສັຍຊີວິດໄປໃນປີ 1973 ແລະເປັນປີລາວ
ໂຮມລາວທີ່ມີລາວແດງ ຄມນ ຫລັ່ງໄຫລເຂົ້າມາວຽງຈັນ. ສະພາບການບ້ານເມືອງບໍ່ເປັນໜ້າໄວ້ວາງໃຈອ້າຍເອື້ອຍ
4 ຄົນໄດ້ພາກັນເຂົ້າໄປຫາຍາດພີ່ນ້ອງທີ່ ຈັງຫວັດ 101 ແລະຕັ້ງຖານລຳເນົາຢູ່ທີ່ປະເທກໄທນັບແຕ່ປີນັ້ນມາຈົນເຖິງ
ທຸກວັນນີ້. ຂ້າພະເຈົ້າເປັນລູກຄົນສຸທ້ອງ ແລະຍັງເປັນນັກສຶກສາຢູ່ໃນຣະຍະນັ້ນຈຶ່ງບໍ່ໄດ້ຕິດຕາມພວກອ້າຍເອື້ອຍໄປ
ປະເທດໄທນຳເພິ່ນ, ຢູ່ກັບເອື້ອຍທີ່ເພິ່ນມີຄອບຄົວແລ້ວ ແລະພາກັນຢູ່ເຮືອນພໍ່ແມ່ສ້າງໄວ້ໃຫ້ນັ້ນ. ເຫດຜົນທີ່ຂ້າພະ
ເຈົ້າບໍ່ຢາກໜີອອກຈາກວຽງຈັນໃນເວລານັ້ນ ເພາະເສັຍດາຍການສຶກສາຊຶ່ງກຳຮຽນຢູ່ສະຖາບັນກົດໝາຍແຫ່ງຊາດ
ທີ່ມີຊື່ທີ່ທຸກຄົນຮູ້ກັນວ່າ ອຽກດາ (IRDA). ໃນຣະຍະປີ 73 ເຖິງ75 ນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າໃຊ້ເວລາຄົ້ນຄ້ວາເຖິງປວັດພາສາ
ແລະການກຳເນີດຂອງຕົວອັກສອນລາວ, ເຄີຍໄປທີ່ຫໍສມຸດບາງກອກສອງສາມເທື່ອແຕ່ກໍບໍ່ໄດ້ຜົນ ເພາະບໍ່ຄົ້ນພົບ
ສິ່ງທີ່ຕົນເອງຕ້ອງການຢາກຮູ້. ເຄີຍເຂົ້າພົບມະຫາ ສີລາ ວິຣະວົງ ເພື່ອຊັກຖາມກ່ຽວກັບປວັດຂອງການກຳເນີດຂອງ
ອັກສອນລາວ ເພິ່ນກໍບອກໃຫ້ໄປຊອກຄົ້ນຄ້ວາຢູ່ ພະນົມເປັນ ປະເທດກຳພູຊາ ຫຼື ປາຣີສ ປະເທດຝຣັ່ງເສສ ອາດຈະມີ
ເພາະສຍາມບໍ່ໄດ້ທຳລາຍປວັດສາດຂອງຂເມນດັ່ງທີ່ພວກເຂົາໄດ້ກະທຳຕໍ່ລາວລ້ານຊ້າງ.
ນັກປວັດສາດຫຼືພົງສາວະດານລາວເຮົາໃນສັຕວັດທີ 13 ເຖິງ 17 ໄດ້ຂຽນພົງສາວະດານອານາຈັກລ້ານຊ້າງທຸກໆຢ່າງ
ຂຶ້ນ ແລະກໍໄດ້ກັບມ້ຽນໄວ້ຕາມຣາຊະວັງ ຕາມວັດວາອາຮາມຢ່າງຫລວງຫລາຍເພື່ອເກັບໄວ້ເປັນມູນມໍຣະດົກໃຫ້ແກ່ຄົນ
ລ້ານຊ້າງໄດ້ຮັບຮຽນແລະຮັບຮູ້ປວັດສາດຂອງບັນພະບຸຣຸດຂອງຊາດຕົນເອງ, ແຕ່ໜ້າເສັຍດາຍເມື່ອອານາຈັກລ້ານຊ້າງ
ໄດ້ຕົກເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງສຍາມກໍຖືກສັກດີນາຜະເດັດການສຍາມມາຍຶດເກັບໄປເຜົາຖີ້ມຈົນໝົດຈົນກ້ຽງຢ່າງບໍ່ມີ
ຫຍັງເຫຼືອ, ສິ່ງທີ່ເຫຼືອກໍມີພຽງການເກັບກຳຈາກຄວາມບອກເລົ່າສືບທອດຕໍ່ໆກັນມາເທົ່ານັ້ນ.
ເມື່ອ 3 ປີກ່ອນມີກະທູ້ນຶ່ງທີ່ໂພສລົງເວັບບອດຂອງພາສາລາວສາມະຄົມລາວກ່ຽວກັບກະທູ້ວ່າ: ພາສາລາວ ແລະ ພາສາໄທ
ແມ່ນພາສາໃດເກີດກ່ອນກັນ? ຂ້າພະເຈົ້າກໍໄດ້ເຂົ້າປະກອບສ່ວນອອກຄຳເຫັນຫຼືຕອບກະທູ້ນັ້ນແບບຕຣົງໄປຕຣົງມາ ວ່າ
ບໍ່ມີໃຜຮູ້ແນ່ນອນວ່າແມ່ນໃຜເກີດກ່ອນກັນແທ້ ເພາະບໍມີນັກປວັດສາດທາງພາສາຂອງສອງຊາດນີ້ຂຽນອອກມາຕຣົງກັນ
ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອແນ່ວ່າ ອັກສອນລາວເກີດກ່ອນອັກສອນໄທຫຼືສຍາມ ຊຶ່ງເຫັນຂໍ້ມູນຈາກການຄົ້ນພົບແທ່ນຫີນຫລາຍໆ
ຈຸດພາຍໃນປະເທດລາວແລະອິສານປະເທດໄທທີ່ຄົນຊູຮານໄດ້ສລັກຕົວອັກສອນເປັນອັກສອນລາວແລະຂອມໄວ້ໃນແທ່ນຫີນ
ນັ້ນ ແລະ ຫີນບາງແທ່ງມີອາຍຸສລັກໄວ້ປີໃດທີ່ຄົນສລັກຕົວອັກສອນນັ້ນໄວ້ ກໍສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າການກຳເນີດຂອງອັກສອນ
ລາວແມ່ນບໍ່ຕ່ຳກ່ວາ 800ປີ ຫາ 1000ປີ ຜ່ານມາ. ມີຫລາຍໆຄົນທັງຄົນໄທຄົນລາວຕ່າງກໍເຂົ້າມາດ່າປະນາມຂ້າພະເຈົ້າ
ວ່າເອົາເຣື່ອງບໍ່ມີຫລັກຖານມາເວົ້າມາກ່າວ. ບາງຄົນ ທັງໄທ ແລະລາວ ກໍອອກມາວ່າ ລາວເປັນຜູ່ກ່າຍຫຼື ກອປປີ ອັກສອນ
ໄທເພາະປະທດໄທເປັນປະເທດຈເຣີນກ່ອນລາວ. ຖ້າສຍາມມີຄວາມຈເຣີນກ່ອນລ້ານຊ້າງໃນຍຸກນັ້ນ ສຍາມຄົງຈະບໍ່ເປັນໂຈນ
ມາປຸ້ນເອົາສັບສົມບັດຂອງລາວແລະເຜົາທຳລາຍວຽງຈັນດອກ ກໍຍ້ອນເຂົາດ້ອຍແລະຫລ້າຫລັງກ່ອນລ້ານຊ້າງເຂົາຈຶ່ງມາປຸ້ນ
ແລະທຳລາຍເມືອງຫຼວງຂອງລາວລ້ານຊ້າງເພາະຄວາມອິດສາບັງບຽດ.
ພາສາລາວແລະຕົວອັກສອນລາວແສນງົດງາມທີ່ສຸດແລະກໍໄດ້ດັດແປງຮູບຮ່າງຂອງຕົວອັກສອນມາຕາມວິວັທະນາການ
ຂອງກາລເວລາການຂຍາຍຕົວແລະຄວາມຈເຣີນຂອງສັງຄົມມະນຸສມານຳຍຸກນຳສມັຍ ຊຶ່ງປວັດສາດກໍໄດ້ຈາຣຶກໄວ້ວ່າ
ພາສາລາວແລະໝວດໝູ່ອັກສອນລາວແມ່ນກຳເນີດຂຶ້ນມາກ່ອນລາວເຮົາຈະອົພະຍົບໜີອອກຈາຕີເບດມາຕັ້ງຫຼັກແຫຼ່ງ
ໃໝ່ຢູ່ ຢູນານ ຫຼື ສິບສອງປັນນາ ກ່ອນຍ້າຍລົງມາເຖິງໜອງແສ ເມືອງຊວາ ແລະ ທີ່ສຸດກໍ ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ.
ຄົນເຊື້ອສາຍລາວໄດ້ແຍກຍ້າຍແຕກກັນໄປທຸກທຸກແດນ ແລະກໍໄດ້ນຳເອົາອັກສອນລາວຕິດຕົວໄປນຳເພື່ອສິດສອນລູກ
ຫຼານຫຼືເຍົາວະຊົນທີ່ເກີດໃໝ່ໃຫຍ່ລຸນໃຫ້ຮຽນຮູ້ພາສາປະຈຳເຊື້ອຊາດຂອງຕົນເອງ. ສ່ວນພວກທີ່ຈຶ້ງຢູ່ທີ່ ຢູນານ ແລະທີ່
ຮູ້ກັນວ່າສິບສອງປັນນານັ້ນພວກເຂົາຍັງຮັກສາໄວ້ໄດ້ເທົ່າທຸກມື້ນີ້, ພາສາແລະອັກສອນລາວເຫຼົ່ານັ້ນບໍໄດ້ພັທະນາແລະ
ປ່ຽນແປງຈາກກົກເຄົ້າແລະຮາກຖານເກົ່າຂອງມັນ ແຕ່ກໍຍັງຮັກສາໄວ້ເຊິ່ງຄວາມເປັນພາສາແລະອັກສອນເຄົ້າຂອງລາວ
ເຮົາໄວ້ເຕັມແບບ. ຍັງມີຊົນເຊື້ອຊາດລາວທີ່ແຕກໄປຢູ່ພະມ້າທີ່ອານາຈັກຊານຕຸງກໍໄດ້ນຳເອົາພາສາແລະອັກສອນລາວໄປ
ນຳເໝືອນກັນ ແຕ່ຖືກອິດທິພົນຂອງພະມ້າບັງຄັບຈຶ່ງໄດ້ປ່ຽນແປງໄປຈາກເຄົ້າເດີມຂອງມັນຈົນເກືອບເຖິງ 75 ເປີເຊັນ
ດັ່ງນັ້ນອັກສອນລາວຂອງຊົນຊາດ ລາວຊານຕຸງ ຈຶ່ງມີອັກສອນພະມ້າເຂົ້າມາປະປົນຢູ່ນຳ. ຍັງມີລາວອີກກຸ່ມໜຶ່ງຊື່ງເປັນ
ກຸ່ມໃຫຍ່ກ່ອນໝູ່ທີ່ມາຕັ້ງອານາຈັກຂຶ້ນທີ່ມີຊື່ວ່າ ລ້ານຊ້າງ ຊຶ່ງມີປະຊາກອນຫລາຍສິບລ້ານຄົນ, ດ້ວຍຄວາມຈເຣີນຮຸ່ງເຮືອງ
ທາງດ້ານວັທະນະທັມແລະສາສນາ ພາສາແລະອັກສອນລາວຈຶ່ງໄດ້ປັບປຸງແລະປ່ຽນແປງມາຕາມຍຸກຕາມສມັຍ ແລະທີ່
ສຸດກໍພາສາລາວທຸກວັນນີ້. ແຕ່ໜ້າເສັຍດາຍອານາຈັດລ້ານຊ້າງທີ່ເຄຍຈເຣີນຮຸ່ງເຮືອງຮອບດ້ານໃນອະດີດ ຈຶ່ງຕົກຢູ່ໃນ
ເປົ້າສາຍຕາຂອງໂຈນສລັດກະສັດສາຍາມທີ່ດ້ອຍກ່ອນ ໄດ້ເປັ້ງເລັງລໍຄອຍຈັງຫວະແລະຊອກຫາທຸກວິຸຖີທາງເພື່ອຈະປຸ້ນສະ
ດົມເອົາອນາຈັກລ້ານຊ້າງໄປເປັນຂອງເຂົາ ແລະ ໃນທີ່ສຸດກະສັດອານາຈັກລ້ານຊ້າງກໍແຕກແຍກອອກເປັນສີ່ຝ່າຍດັ່ງເຊັ່ນ:
ຈຳປາສັກ- ວຽງຈັນ- ເມືອງພວນ ແລະ ຫລວງພະບາງ ຕາມແຜນການຂອງກະສັດໂຈນສລັດສາຍາມທີ່ວາງແຜນເອົາໄວ້
ແລະແລ້ວບ້ານຊ້າງກໍພັງພິນາດແລະຕົກເປັນທາດແລະຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງສຍາມ ຈົນເສັຍທັງຜືນແຜ່ນດິນ ແລະປະຊາ
ກອນຫລາຍສິບລ້ານຄົນ.
ເປັນໜ້າເສັຍດາຍຄົນລາວອິສານທີ່ມີພົລະເມືອງເຄິ່ງນຶ່ງຂອງປະຊາກອນປະເທດໄທທີ່ຖືກສຍາມກົດດັນດີດກັ້ນແລະຂັດ
ຂວາງການໃຊ້ ສິດສອນ ແລະ ຮ່ຳຮຽນພາສາລາວ ຖ້າໃຜຝືນແມ່ຄໍຂາດໂລດ. ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງເປັນເຫດໃຫ້ຄົນໄທອິສານບໍ່ມີພາ
ສາແລະອັກສອນເປັນຂອງຕົນເອງທັ່ງໆທີ່ເປັນຊົນຊາດທີ່ມີປະຊາກອນຫລາຍກ່ອນໝູ່ຂອງປະຊາກອນທຸກໆຂົນຊາດຊົນ
ເຜົ່າໃນປະເທດໄທ. ພວກຊົນຊາດຈີນ, ຂເມນ, ມາເບ, ແລະ ພະມ້າ ທີ່ອາສັຍແລະເປັນພົລະເມືອງສັນຊາດໄທມາພ້ອມໆ
ກັນກັບໄທອິສານ ຕ່າງກໍມີຕົວອັກສອນເປັນສັນຍາລັກຂອງຊົນຊາດຕົນເອງ ແມ້ກະທັ່ງ ເຜົ່າໄຕລາວຈຽງໃໝ່ (ຊຽງໃໝ່)
ຍັງມີອັກສອນລາວປະຈຳເຊື້ອຊາດຂອງເຂົາທີ່ເອີ້ນກັນວ່າ ພາສາກຳເມືອງ (ຄຳເມືອງ) ທີ່ເຄີຍໃຊ້ຮ່ວມກັນກັບລາວຈຽງທອງ
(ຊຽງທອງ) ຫລືຫຼວງພະບາງມາກ່ອນແຕ່ປາງບູຮານະກາລ. ເດຊະບຸນທີ່ຝຣັ່ງເຂົ້າມາ ໄດ້ສົ່ງຜົນໃຫ້ປະເທດລາວຍັງມີຊື່
ແລະປະເທດຮ່ວມກັບປະເທດຕ່າງໆຢູ່ໃນແຜນທີ່ໂລກ ເພາະກ່ອນຝຣັ່ງເຂົ້າມາເຂດນ້ຳດິນແດນຂອງສຍາມໄປກວມເອົາ
ຮອດດຽນບຽນຟູລົງໄປຮອດອັຕະປືສາຣະວັນຈົນຮອດຊຽງແຕງກະແຈະທີ່ເປັນດິນແດນລ້ານຊ້າງໃນເມືອ່ກ່ອນ. ກໍນັບວ່າ
ລາວເຮົາຍັງມີນັກອັກສອນສາດ ຫຼື ອັກສອນບັນດິດພາກັນຟື້ນຟູຮັກສາພາສາແລະອັກສອນລາວເຮົາໄວ້ໄດ້ສ່ວນນຶ່ງທີ່ຍັງ
ຫຼົງເຫຼືອຈາກອຳນາດຂອງໂຈນກະສັດສຍາມທີ່ກວາດລ້າງເອົາໄປເຜົາໄຟຖິ້ມນັ້ນມາສືບຕໍ່ສິດສອນຄົນລາວເຮົາໃຫ້ສືບຖອດ
ຕໍ່ກັນມາເຖິງເທົ່າທຸກວນນີ້. ແລະຂໍຂອບໃຈມື້ລາງທ່ານອາຈານມະຫາ ສີລາ ວິຣະວົງ ຊຶ່ງເປັນລູກລາວເມືອງຮ້ອຍເອັດ ປະ
ເທດໄທ ທີ່ທົນເຫັນສຍາມທຳລາຍພາສາແລະອັກສອນລາວທີ່ເປັນມູນມໍຣະດົກຕົກທອດກັນມາແຕ່ປາງປູ່ຍ່າຕາຍາຍຂອງ
ເພິ່ນແຕ່ດອນເພິ່ນຍັງເຍົາ ຈຶ່ງຕັດສິນໃຈໜີອອກຈາກອຳນາດສຍາມເຂົ້າມາຢູ່ທີ່ວຽງຈັນເພື່ອມາພາກັນຟື້ນຟູດັດແປງ
ພາສາແລະອັກສອນລາວເພື່ອຄົນລາວ.
ເປັນກະທູ້ທີ່ໜ້າສົນໃຈຫຼາຍ ແຕ່ມີຂໍ້ຂ້ອງໃຈຢູ່ໜ້ອຍໜຶ່ງ
ຂ້າພະເຈົ້າຢາກຮູ້ວ່າຍາລຸງຕອນນີ້ອາຍູທໍ່ໃດແລ້ວ ? ໃຫ້ທວາຍ ຄືຊິເກີນຫົກສິບແລ້ວ
ຕອນນີ້ຍາລຸງຢູ່ໃສ ຕ່າງປະເທດຫຼືຍັງຢູ່ລາວ ?
ທ່ານມີສາຍພັນເຄືອຍາຕກັບທ່ານມະຫາສີລາຫຼືບໍ່ ?
ຂໍເສັຽມາຣະຍາດຖາມຜູ້ໃຫຍ່ແນ່ຈັກໜ້ອຍ ແຕ່ໃຫ້ຄຶດສາວ່າລຸງກັບຫຼານຄຸຍກັນນໍ
ຂໍຂອບໃຈ