ກ່ອນການປ່ຽນແປງການປົກຄອງໃນຄຣິສຕາສັກກະຣາດທີ່໑໘ ຝຣັ່ງເສສໄດ້ດຳເນີນນະໂຍບາຍລ່າເມືອງຂຶ້ນໂດຍເລີ້ມເຂົ້າມາມີອິດທິພົລໃນແຫລມອິນໂດຈີນຕັ້ງແຕ່ປີ ພ.ສ.໒໔໐໑(1858)ແລະໄດ້ເຂົ້າມາຢຶດຄອງລາວໄວ້ໄດ້ ເມື່ອປີ ພ.ສ.໒໔໓໖ (1883) ໃນຣະຫວ່າງທີ່ປົກຄອງລາວຢູ່ຝຣັ່ງເສສບໍ່ໄດ້ສ້າງຄວາມຈະເຣີນທີ່ເປັນແກ່ນສານໃຫ້ແກ່ລາວເລີຍ ມີແຕ່ກອບໂກຍຊັພຍາກອນຂອງລາວອອກໄປ.
ຕໍ່ມາໃນສົງຄາມມະຫາເອເຊັຽບູຣພາຍີ່ປຸ່ນໄດ້ເຂົ້າຢຶດຄອງລາວ ແລະປຣະກາດຍົກເລິກການປົກຄອງຂອງຝຣັ່ງເສສຍີ່ປຸ່ນໄດ້ໃຫ້ລາວປົກຄອງຕົນເອງ ໂດຍມີເຈົ້າເພຊຣຣັຕນ໌ເປັນນາຍົກຣັຖມົນຕຣີຫລັງຈາກຍີ່ປຸ່ນເສັຽສົງຄາມມະຫາເອເຊັຽບູຣພາແລ້ວຝຣັ່ງເສສກໍໄດ້ກັບມາປົກຄອງລາວອີກໃນປີ ພ.ສ.໒໔໘໘(1945)ການກັບມາຂອງຝຣັ່ງເສສສ້າງຄວາມບໍ່ພໍໃຈ ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນລາວເປັນສ່ວນຫລາຍ ໄດ້ມີການຕໍ່ຕ້ານຝຣັ່ງເສສແລະຮ່ວມມືກັບວຽດນາມໃນການກອບກູ້ອິດສະພາພພົດຄອມມິວນິສຕ໌ອິນໂດຈີນຂອງວຽດນາມໄດ້ໃຫ້ຄວາມຊ່ວຍເຫລືອໃນການຈັດຕັ້ງພັກຟື້ນຟູຊາດລາວຂຶ້ນມາເພື່ອໃຫ້ດຳເນີນຍະໂຍບາຍເຊັ່ນດຽວກັບຕົນ ສ່ວນປະຊາຊົນລາວອີກກຸ່ມຫນຶ່ງກໍໄດ້ຈັດຕັ້ງພັກປະຊາຊົນລາວ ທີ່ໄດ້ຢຶດຖືແນວທາງຂອງມາຣ໌ກຊ໌ ເລນິນ ຂຶ້ນມາເຈົ້າເພຊຣຣັຕນ໌ເປັນຜູ້ຫນຶ່ງຊຶ່ງບໍ່ໄດ້ຍີນຍອມໃຫ້ຝຣັ່ງເສສກັບເຂົ້າມາອີກແຕ່ພຣະເຈົ້າສຣີສວ່າງວົງສ໌ ກະສັຕລາວໄດ້ຊົງຜ່ອນຜັນໃຫ້ຝຣັ່ງເສສເຂົ້າມາປົກຄອງລາວອີກ ຈຶ່ງທຳໃຫ້ເຈົ້າເພຊຣຣັຕນ໌ຕ້ອງລີ້ພັຍທາງການເມືອງເຂົ້າມາຢູ່ໃນປະເທສໄທຍ໌ ແລະຕໍ່ມາໄດ້ຈັດຕັ້ງຂະບວນການລາວອິສຣະຂຶ້ນໂດຍມີຈຸດມຸ່ງຫມາຍເພື່ອຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລາວພົ້ນຈາກອາຮັກຂາຂອງຝຣັ່ງເສສແລະ ເພຶ່ອໃຫ້ລາວຊຶ່ງມີຄວາມແຕກແຢກ ເນື່ອງຈາກມີຜູ້ນຳຫລາຍກຸ່ມມາຮວມກັນເປັນອັນຫນຶ່ງອັນດຽວກັນ.
ຂະບວນການລາວອິສຣະໄດ້ຕັ້ງຣັຖບານພັດຖິ່ນຂຶ້ນເມື່ອປີ ພ.ສ.໒໔໘໙ (1946)ປະກອບດ້ວຍເຈົ້າສຸວັນນະພູມາເຈົ້າສຸພານຸວົງສ໌ທ້າວກະຕ່າຍໂດນສະໂສຣິດດທ້າວພູມີຫນໍ່ສວັນຮ້ອຍເອກ ອ້ວນ ຣາທິກຸລແຕ່ກອງກຳລັງຂອງເຈົ້າສຸພານຸວົງສ໌ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຝຶກຝົນແລະໄດ້ຮັບການສນັບສນຸນດ້ານສະບຽງອາຫານແລະອາວຸດຍຸດໂທພັນທ໌ຈາກວຽດນາມຢັງຄົງປະຕິບັດການແບບກອງໂຈນຕໍ່ຝຣັ່ງເສສໃນພາກຕະວັນອອກຂອງລາວຊຶ່ງເປັນເຂຕຕິດຕໍ່ກັບວຽດນາມໃນຊ້ວງເວລານັ້ນຝ່າຍຝຣັ່ງເສສໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງເຈົ້າບຸນອຸ້ມ ນະຈຳປາສັກດ໌ເປັນນາຍົກຣັຖມນຕຣີ.
ໃນປີ ພ.ສ.໒໔໙໒(1949)ຂະບວນການລາວອິສຣະໄດ້ເກີດການແຕກແຍກກັນເປັນສອງພວກ ພວກຫນຶ່ງຕ້ອງການເດີນສາຍກາງຍອມຮັບການປະນີປະນອມກັບຝຣັ່ງເສສຊຶ່ງຕໍ່ມາພວກນີ້ໄດ້ເຂົ້າມາຮ່ວມກັບຝ່າຍກະສັດລາວອີກພວກຫນຶ່ງຕ້ອງການໃຊ້ແນວທາງແຂງກະດ້າງຕໍ່ຕ້ານຝຣັ່ງເສສຢ່າງບໍ່ມີເຫງື່ອນໄຂພວກນີ້ມີເຈົ້າສຸພານຸວງສ໌ເປັນຜູ້ນຳຕໍ່ມາເຈົ້າສຸພານຸວງສ໌ໄດ້ເດີນທາງໄປເຈຣະຈາກັບໂຮຈິມິນຫ໌ຊຶ່ງເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງຂະບວນການຕຕໍ່ຕ້ານຝຣັ່ງເສສໃນວຽດນາມທີ່ມີຊື່ອວ່າສັນນິບາຕເພື່ອເອກຣາຊຂອງວຽດນາມ ຫລຶ ວຽດມິນຫ໌ເພຶ່ອຂໍ້ໃຫ້ສະນັບສນູນການຈັດຕັ້ງຂະບວນການຕຕໍ່ຕ້ານຝຣັ່ງເສສໃນລາວຂະບວນການນີ້ເປັນຂະບວນການທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຊີ້ນຳຢ່າງໃກ້ຊິດຂອງວຽດນາມແລະໄດ້ພັທນາສະຖາບັນທາງການເມືອງແລະການບໍຣິຫານຕາມແບບຢ່າງວຽດນາມຕະລອດມາ.
