Pasalao

B. 52 vs BICYCLE PEDAL POWER

ພລັງຂອງການຖີບ ການສ້ອມແຊມກໍ່ງ່າຍ, ການເຄື່ອນໄຫວ ກໍ່ງຽບ ແລະ ສາມາດຕ່າງເຄື່ອງ ໄດ້ຫລາຍ,

ຣົຖຖີບທີ່ຕໍ່າຕ້ອຍ ນ້ອຍໆ ນີ້ເປັນເຣື່ອງທີ່ວິຈານກັນ ແລະ ບໍ່ສາມາດ ຍັບຍັ້ງໄດ້ ໃນການລໍ່າລຽງອາວູດ

ໃນສົງຄາມອີນໂດຈີນສາມສີບປີ

ແປແລະລຽບລຽງໂດຍ: ລູກເຊບັງຫຽງ

ສົງຄາມ ຕໍ່ສູ້ຍາຕແຍ່ງ ເອົາເອກກະຣາຊ ຂອງວຽດນາມນັ້ນ ແມ່ນໄຊ້ເວລາອັນຍາວນານ,

ຄັ້ງແຮກແມ່ນໄດ້ ຕໍ່ສູ້ຕ້ານຢັນກັບອໍານາຈ ກັບນັກລ້າ ຫົວເມືອງຂື້ນຝຣັງເສສ ແລະ

ຕໍ່ມາ ໄດ້ຕໍ່ສູ້ຕ້ານຢັນ ກັບຈັກກະພັດອະເມຣິກັນ ແລະພັນທະມີຕ, ມີຢູ່ຫລາຍສີ່ງຢ່າງ

ທີ່ບົ່ງ ບອກ ພາໃຫ້ກອງທັບ ຂອງກອມມີວນີດ ມີໄຊຊນະ ໃນວາລະສູດທ້າຍ ໄດ້ ໃນທີ່ສູດ.

ຈູດເດັ່ນທີ່ສໍາຄັນ ກໍ່ແມ່ນ ຄວາມແຂງແກ່ນ ຂອງມວນຊົນ ຊາວວຽດນາມ ຫລາຍໆລ້ານຄົນ

ທີ່ໄດ້ນໍາເອົາແບບ ແລະວິທີອັນລ້າຫລັງ (on relatively primitive means) ມາໄຊ້

ໃນການສູ້ລົບ ກັບປະເທສ ທີ່ອາວູດອັນກວ້າງໄກ ແລະທັນສະໄໝ ຕົວຢ່າງຄື ຈັກກະ-

ພັດອະເມຣິກັນນີ້ເອງ. ໃນກໍຣະນີທີ່ອາວູດ ຍັງບໍ່ທັນ ສໄໝນັ້ນ, ກໍ່ມັກມີການ ດູຖູກເຢື້ຍຢັນ

ຈາກຄູ່ກໍຣະນີ, ດັ່ງໄດ້ເຫັນຈາກ ການວິພາກວີຈານ ໃນການສູ້ຮົບກັບຝຣັງເສສ ແລະ

ກັບຈັກກະພັດອະເມຣິກັນ ໃນການ ໄຊ້ຣົຖຖີບ ເປັນພາຫະນະໃນ ການຂົນສົງລໍາລຽງ

ຊາຕາອາວຸດ ຢຸດໂທປະກອນ ໃນປາງສົງຄາມ.

ຈູດເດັ່ນ ທີ່ສໍາຄັນ ກໍ່ແມ່ນການລົງຂ່າວ ແຈ້ງຈາກໜັງສືພີມ London Newspaper

ໄດ້ພີມລາຍງານ ເມື່ອວັນທີ 03 ເດືອນຕຸລາ(10) ປີ 1967 ເຖີງການປະຊູມ ສະພາສູງກ່ຽວກັບ

ການຕ່າງປະເທສ ຂອງສະຫາຣັຖອະເມຣິກັນວ່າ: ສະມາສີກສະພາສູງ Senator William-

Fullwright of Arkansas ໄດ້ຕອບຂໍ້ຊັກຖາມ ຂອງນັກຊື່ຂ່າວ ຂອງໜັງສືພີມ

New York Times ເຖີງການໄຊ້ຣົຖຖີບ ຢ່າງຫລວງຫລາຍໃນການລໍ່າລຽງ ຂົນສົ່ງອາວູດ

ໃນສົງຄາມວຽດນາມ. ນັກຊື່ຂ່າວຊື່ທ່ານ Harrison Salisbury, ຜູ້ຊື່ງໄດ້ຢູ່ໃນກຣູງຮາໂນ້ຍ

ໃນ ເວລານັ້ນ, ໄດ້ໃຫ້ລາຍລະອຽດ ເພີ້ມເຕີມ ຕໍ່ສະມາສີກສະພາສູງ ໄດ້ຊາພເຖີງ

ຄວາມສາມາດ ໃນການລໍ່າລຽງ ສະບຽງອາວຸດ ໃຫ້ແກ່ວຽດ ກົງ Vietcong(VC)

ແລະກອງທັພ ຂອງວຽດ ນາມເໜືອ North Vietnamese Army (NVA) ໃນວຽດນາມໃຕ້

ດ້ວຍຣົຖຖີບຢ່າງ ສມໍ່າສເມີຕຣອດມາ ເຖີງແມ້ວ່າ ຈະຖືກຕະຫລົ່ມ ດ້ວຍລະເບີດ

ແລະໜີບເຕັງ ຈາກວິທີອື່ນໆກໍ່ຕາມ. ທ່ານ Salisbury ໄດ້ກຣ່າວຊໍ້າ ອີກວ່າ

ຫາກບໍ່ມີຣົຖຖີບ ໄຊ້ໃນການລໍ່າລຽງ ຂົນສົ່ງ ອາວູດນີ້ ການສົ່ງຄາມຈະກ້າວໄປ ບໍ່ໄດ້ເປັນເດັດຂາດ.

ເມື່ອທ່ານ Senator Fullwright ໄດ້ຍີນດັ່ງນັ້ນ ກໍ່ແປກໃຈ ເກືອບກະເດັນອອກ ຈາກຕັ່ງ

ໄດ້ຕອບທ່ານ Salisbury ວ່າ “ ເປັນຫຍັງ ພວກເຮົາບໍ່ໄຊ້ລະເບີດ ທລົ່ມລົງໄສ່ແຕ່ຣົຖຖີບ

ນີ້ໂດຍສະເພາະ ແທນທີ່ໆເຮົາຈະທລົ່ມທໍາຮ້າຍຂົວສະພານຕ່າງໆ “? ທາງ ກອງບັນຊາ

ການກອງທັພແຫ່ງຊາຕໄດ້ຮູ້ເຮື່ອງນີ້ຫລືບໍ? ຄນະກັມມະການ ສະພາສູງ ທີ່ຮ່ວມປະຊູມ

ດ້ວຍ ກັນທັ້ງໝົດເຫັນວ່າ Senator Fullwright ມີຄວາມແນບນຽນ ຫລາຍເກີ່ນໄປ

ຈື່ງມີການຫົວກັນຂື້ນ ທີ່ມີແນວຄີດ ທີ່ຈະເອົາກອງທັພ ອາກາສທີ່ທັນສະໄໝ

ໄປໄລ່ຍີງກອງ ທັພຣົຖຖີບໃນປ່າດົງ ອັນຕືບໜາໃນວຽດນາມນັ້ນ.

ໃນທາງຕຣົງກັນຂ້າມ ນາຍທະຫານ ທີ່ໄດ້ນັ່ງປະຊູມກັນນັ້ນ ກໍ່ຮູ້ສືກບໍ່ພໍໃຈ,

ຫົວອອກມາແບບຄ້າງໆ ແລະ ບໍ່ພໍໃຈ ຈື່ງໄດ້ພາກັນຢູ່ງຽບໆ ແລະ ເຮັດໜ້າໄຂ່ຢູ່.

ຄວາມຈີງແລ້ວ ຄນະຮັບຜີດຊອບ ວຽກງານ, ພ້ອມຄນະບັນຊາການ ກອງທັພຮູ້ແຈ້ງວ່າ

ທາງກອງທັພ ພວກສັດຕຣູ ໄດ້ໄຊ້ຣົຖຖີບ ເປັນພາຫະນະ ໃນການລໍ່າລຽງຂົນສົ່ງ

ອາວຸດໃນສົງຄາມ ພາຄຕະເວັນອອກສ່ຽງໄຕ້ ໃນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານຈັກກະພັດອະຣິກັນ.

ມັນບໍ່ເປັນສີ່ງເປັນການຫົວເຣາະເຍາະເຍື້ນເລີຍ. ຣົຖຖີບໄດ້ມີຄວາມສາມາດ ຜ່ານຜົ້ນໄປ

ຈາກຖະຫລົ່ມທໍາຮ້າຍ ຈາກອາວູດທີ່ມີປະ ສິດທີພາບ ຂອງສະຫະຣັຖອະເມຣິກັນ.

ຫລັງຈາກກອງທັພຍີ່ປູ່ນ ຖືກປລາໄຊຍ໌ ໃນສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ, ຝຣັງເສສ

ໃນສະໄໝໜື່ງ ໄດ້ເປັນຜູ້ຄອບຄອງ ອີນໂດຈີນ ໃນຖານະຫົວເມືອງຂື້ນ.

ແຕ່ຄອມມີວນີດວຽດມີນ, ພາຍໃຕ້ການນໍາພາ ໂດຍທ່ານໂຮຈິມີນ ຊື່ງເປັນຄົນນອຍໆ,

ທີ່ມີຄວາມຕັ້ງໃຈ ຈະຂັບໄລ່ໄຖສົ່ງ ຈັກກະພັດຝຣັ່ງ ອອກຈາກວຽດນາມ. ແຜ່ນຍຸດທະສາຕ

ທັ້ງໝົດ ແມ່ນຂື້ນກັບ ທ່ານນາຍພົນ ໂງຫວຽນກຽບ General Vo Nguyen Giap,

ໂດຍໄດ້ຂໍຮ້ອງ ໃຫ້ໄຊ້ຢຸດທະວິທີແບບນ້ອຍໆ ຫລືກອງໂຈນສູ້ກັບຝຣັງ, ຊື່ງໄດ້ບົ່ງບອກ

ໃຫ້ມີການເພີ້ມທະວີການຕໍ່ສູ້, ໃຫ້ທໍາຮ້າຍ ດັບສູນສັດຕຣູໃຫ້ໄດ້. ສີ່ງຈະເຮັດໄດ້,

ຕາມຄວາມມູ້ງໝາຍ ກໍ່ຕ້ອງໃຫ້ໄດ້ສົ່ງນັກຮົບ ແລະອູປປະກອນເຄື່ອງໄຊ້ເຊັ່ນ

ສະບຽງ,ອາວຸດ ໃຫ້ສະມໍ່າສເມີໃຫ້ສນາມຮົບ.

ໃນປີ 1953, ຫລັງຈາກມີການຣົບລາ ຂ້າພັນກັນຢ່າງຮ້າຍແຮງ, ພວກຈັກກະພັດຝຣັງ

ນັກລ້າຫົວເມືອງຂື້ນ ໄດ້ສູນເສັຍພົນຣົບໄປ ເຖີງ 74,000.00 ຄົນ, ອີກຈໍານວນ 190,000.00

ຄົນໄດ້ຖືກໄດ້ຖືກປີດລ້ອມ ໄວ້ເສັຍຂັວນໝົດ

ຫວັງແລະບໍ່ມີຂ້ຽວເລັບ ໃນການສູ້ຣົບ ແຕ່ຢ່າງໃດ. ຫວັງວ່າຈະມີການເຈຣະຈາ

ເພື່ອຫາທາງອອກ ກັບຄູ່ກໍຣະນີ. ທ່ານນາຍພົນ ແຣນຣີ ນາວາເຣຣ໌ Henry Nvarre, ຜູ້ບັນ

ຊາການສູງສຸດ ຂອງກອງທັບຝຣັງທີ່ ອີນໂດຈີນ, ໄດ້ປ່ຽນແຜນໃນການຣົບ

ຫວັງຈະໃຫ້ກອງທັພ ຂອງທ່ານນາຍພົນ Vo Nguyen Giap ພັງທະລາຍຍັບເຢືອນ

ໃນສນາມຣົບ. ຖ້າຫາກວ່າມີການຊນະ ໃນບັ້ນຣົບບ່ອນໃດໜື່ງ ຢ່າງແຈ້ງຂາວແລ້ວ,

ຈາກນັ້ນທ່າທີຂອງຝຣັງ ກໍ່ຈະແຂງແກ່ງຂື້ນ ເພື່ອຈະຕໍ່ລອງ ທາງການເມືອງ

ທາງຝຣັງກໍ່ຈະຖ່ອນທະຫານ ອອກຢ່າງມີກຽດ ໂດຍບໍ່ມີການເສັຍໜ້າ ແຕ່ປະການ ໃດເລີຍ.

ຈູດທີ່ ທ່ານນາຍພົນ Henry Navarre ເລືອກເອົາບ່ອນທີ່ຈະປະຊັນ ກັນຂັນຕໍ່ນັ້ນແມ່ນ

ດຽນບີນພູ Dien Bien Phu, ຊື່ງເປັນ ເສັ້ນທາງໃນການຂົນສົ່ງ ທີ່ສໍາຄັນຄົບກັນ

ໃນຫ່ອມພູ ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕະວັນຕົກ ຂອງກຣູງຮ່າໂນຍ ປະມານ 220 ໄມຍ໌.

ຊື່ງເປັນຊູມທາງ ພ່ານເຂົ້າໄປຫາ ພຣະອານາຈັກລາວ, ທີ່ເປັນເສັ້ນທາງຍຸດທະສາດ

ໃນການລໍາລຽງຂົນສົ່ງ ພັດສະດຸສົງຄາມຕ່າງໆ ຂອງກອງທັພ ວຽດມີນ ຕໍ່ໄສ່

ປະເທສຈີນອີກດ້ວຍ. ທ່ານນາຍພົນນາວາເຣດຮ໌ ເຊື່ອໝັ້ນວ່າຄູ່ກໍຣະນີ ຈະບໍ່ມີຄວາມສາມາດ

ຂົນຍ້າຍອຸປປະກອນສົງຄາມ ຕຣອດທັ້ງອາຫາຣ ການກີນ ມາສູ່ສນາມທີ່ເປົ່າປ່ຽວ

ເຊັ່ນນີ້ພຽງພໍ ເພື່ອເອົາໄຊຊນະສົງຄາມໄດ້.

ໃນທ້າຍປີ 1953, ຈັກກະພັດຝຣັງ ມີກອງທະຫານ ປະຈໍາຢູ່ທີ່ ດຽນບຽນຟູ ມີຈໍານວນ

15,000.00 ຄົນ. ທາງກອງທັພຂອງວຽດ ມີນກໍ່ຮັບທີ່ຈະພະເຊີນໜ້າ ແລະ ໄດ້ເພີ້ມລະດົມ

ເອົາທະຫານຂື້ນ 50,000.00 ຄົນ ອ້ອມທະຫານຝຣັງໄວ້, ສນັບສນູນໂດຍພວກຂົນ

ສົ່ງ, ແບກຫາມ, ພ້ອມທັ້ງພວກຕັດເສັ້ນທາງໄໝ່ ໃນການລໍ່າລຽງຂົນສົ່ງ ພັດສະດຸສົງຄາມ,

ອາຫາຣການກີນ ມາຍັງສນາມຣົບ ຢູ່ທາງແນວໜ້າເປັນຈໍາຫລາຍພັນຄົນ.

ການຕໍ່ສູ້ເພື່ອຍາຕແຍ່ງເອົາພື້ນທີ່ ເປັນການຕໍ່ສູ້ແບບຍຸດທະສາຕທີ່ໜ້າຕຣົກຄົບຂັນ.

ທາງກອງທັບຂອງຝຣັງໄດ້ຕີຣາຄາ ກອງທັບ ຂອງວຽດມີນ ຕໍ່າເກີນໄປ ຄີດວ່າພວກ

ເຂົາຈະບໍ່ສາມາດ ນໍາເອົາອາວູດໜັກເຊັ່ນປືນໃຫ່ຍ, ພັດສະດຸສົງຄາມ ລໍ່າລຽງໃຫ້ນັກຣົບ

ໄດ້ໃຫ້ ພຽງພໍ ກັບຄວາມຕ້ອງການໄດ້. ພວກເພີ່ນຄີດຄົງວ່າຈະພະເຊີນ ແຕ່ປືນມອກເຈເທົ່ານັ້ນ,

ປືນຂນາດໜັກທີ່ໄຊ້ຍີງໄດ້ໄກຈະບໍ່ມີມາເລີຍ.ແຕ່ວ່າ ທ່ານນາຍພົນກຽບ Vo Nguyen Giap

ໄດ້ເອົນປນໃຫ່ຍຍີງໄກຂື້ນ ໄປຕັ້ງໄວ້ມີຈໍານວນ 144 ກະບອກ, ແລະ ປືນຂນາດ

ນ້ອຍລົງມາ ໄດ້ຫລາຍສີບກະບອກ ຮອບໆຈູດທີ່ຕັ້ງຂອງ ທະຫານຈັກກະພັດຝຣັງ.